Darowizna to jeden z najprostszych sposobów przekazania majątku bliskim. Otrzymując pieniądze, nieruchomości lub inne rzeczy należy jednak pamiętać o tym, że te dobra nie są dane raz na zawsze. Darczyńca może bowiem w pewnych warunkach cofnąć darowiznę. Kiedy? Na to pytanie odpowiadamy w naszym artykule.
Odwołanie darowizny wykonanej
Wykonaną darowiznę można odwołać tylko wtedy, gdy obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności. Wówczas zwrot uzyskanych pieniędzy, nieruchomości lub innych składników majątkowych powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponowi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Jedyne czym w takiej sytuacji może się bronić obdarowany to to, że darczyńca mu przebaczył albo że minął ponad rok od chwili, w której darczyńca dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Tak stanowią przepisy Kodeksu cywilnego.
Czym jest rażąca niewdzięczność?
W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że rażącą niewdzięcznością jest takie zachowanie obdarowanego, które jest skierowane przeciwko darczyńcy, świadome i w nieprzyjaznym zamiarze. Może być to chociażby pozostawienie darczyńcy bez koniecznej pomocy, stosowanie wobec niego przemocy fizycznej lub psychicznej, uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, a także dopuszczenie się przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu darczyńcy. Chodzi nie tylko o zachowania, które są zabronione przez prawo, ale również te społecznie nieakceptowalne.
Odwołanie darowizny niewykonanej
Odwołać można również darowiznę jeszcze niewykonaną, o ile po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy uległ zmianie i wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Warto przy tym podkreślić, że nawet gdy darczyńca nie zdecyduje się w takiej sytuacji na cofnięcie darowizny, obdarowany powinien, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać mu środków, których brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Jeżeli obdarowany nie chce tego robić, musi zwrócić darczyńcy wartość wzbogacenia w całości.
Kiedy potrzebna profesjonalna pomoc…
W razie odwołania przez darczyńcę darowizny obdarowany może się bronić. Swoje racje najpewniej trzeba będzie jednak przedstawić w sądzie. Wówczas warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Więcej informacji na temat odwołania darowizny można znaleźć na stronie: https://kancelariagruchacz.pl/jak-bronic-sie-przed-zadaniem-zwrotu-darowizny/.
