Aktualności Dbaj o zdrowie Manager na starcie Polecamy

Czy od wszystkiego można się uzależnić? Sprawdzamy, jak działa mechanizm uzależnienia

20 grudnia, 2019

Uzależnienie kojarzy się przede wszystkim z narkomanią i alkoholizmem, jednak mechanizm wchodzenia w nałóg jest elastyczny i nie zakłada ograniczeń co do rodzajów substancji. Pełna diagnoza bywa trudna, gdyż na chorobę składa się cały zespół objawów i zachowań, które specjalista powinien umieć rozpoznać.

Początki uzależnienia, czy łatwo je rozpoznać?

Prawidłowe rozpoznanie uzależnienia w jego początkowej fazie nie jest prostym zadaniem. Sam chory może przez długi czas udawać przed sobą, że wszystko w porządku i nie podejmować odpowiedniej reakcji. Używki wpływają na cały organizm, włącznie z mózgiem. Mówiąc w skrócie – psychika powoli dostosowuje się do łatwiejszego rozwiązywania problemów i zaczyna coraz częściej podsuwać używki jako złoty środek radzący sobie ze wszystkim.

Specjaliści podają, że uzależnienie można rozpoznać, jeśli pojawiły się przynajmniej 3 z poniższych objawów:

• objawy związane z odstawieniem – przejawiają się one realnym pogorszeniem stanu zdrowia po rezygnacji z używek. Mogą to być nudności, drgawki, ból głowy, problemy z koncentracją;
• stałe pragnienie spożycia konkretnej substancji, mogą się pojawić w formie natrętnych myśli;
• problem z kontrolowaniem zachowania po spożyciu substancji;
• wzrost tolerancji na spożywane substancje – występuje potrzeba zwiększania dawki, ponieważ organizm coraz bardziej uodparnia się na używki;
• zaniedbywanie przyjemności i rodziny – uzależniony z czasem przestaje poświęcać czas swoim zainteresowaniom i unika przesiadywania ze znajomymi;
• spożywanie substancji pomimo świadomości ich szkodliwego wpływu na zdrowie – przysłowiowe nastawienie “na coś trzeba umrzeć”;
• próby namówienia osoby uzależnionej do zmiany postępowania nie przynoszą efektów.

Błędnym podejściem jest zakładanie, że uzależnienie powoduje te same skutki co systematyczne spożywanie konkretnej substancji. Oczywiście, często idzie to ze sobą w parze, jednak samo uzależnienie nie jest szkodliwe fizycznie – skutki uboczne występują dopiero wraz z zażywaniem konkretnych substancji. Przekonaj się, czy narkotyki uzależniają już od pierwszej dawki.

Co powoduje pojawienie się mechanizmu uzależnienia?

Mechanizm uzależnienia pojawia się nie tylko na skutek chemicznego wpływu używek na organizm, ale także doświadczeń związanych z samym ich przyjmowaniem. Chory z czasem dochodzi do wniosku, że przeżywanie negatywnych stanów emocjonalnych jest o wiele łatwiejsze z pomocą substancji. Następnie sięga po nią coraz częściej i tym samym umacnia uzależnienie. Wreszcie dochodzi do momentu, kiedy każda sytuacja stresowa zostaje blokowana chemicznie, a stan patologiczny maskowany jest iluzją i oszukiwaniem siebie. Łatwiej jest wytłumaczyć sobie, że mamy nad wszystkim pełną kontrolę i wystarczy tylko jeden krok, by zmienić swoje życie. Jednak po co go wykonywać właśnie wtedy?

Warto wiedzieć, że niektóre choroby, a nawet sama genetyka mogą sprzyjać popadaniu w uzależnienia. Niektórzy są bardziej podatni na działanie substancji odurzających i szybciej reagują rozluźnieniem. W razie wątpliwości można udać się do ośrodka terapii uzależnień w Krakowie i zadać pytania specjalistom.

Czy od wszystkiego można się uzależnić?

Uzależnienia nie należy wiązać tylko z używkami. Wiele codziennie wykonywanych czynności ma wpływ na sposób, w jaki funkcjonuje nasz organizm. Na przykład sport ekstremalny podnosi poziom adrenaliny, a jedzenie lub przebywanie na portalach społecznościowych mogą okazać się pomocne w wytwarzaniu serotoniny, hormonu ściśle odpowiedzialnego za nasz nastrój. Podobnie jak w przypadku uzależnienia od narkotyków i alkoholu, człowiek wyciąga wnioski na podstawie samopoczucia i wykonywanych czynności, a następnie łącząc je ze sobą, częściej oddaje się temu, co działa pozytywnie.

Następnie budowany jest cały system przekonań, który zastępuje dotychczasową wizję świata. Po jakimś czasie mechanizm działa podświadomie i pod wpływem stresu odruchowo wykonujemy konkretne czynności. Ponadto jednocześnie obniża się zdolność wyciągania wniosków, co zaburza perspektywę, z jaką patrzymy na wszystkie dolegliwości.

Nie jesteś pewny, czy widoczne objawy wskazują na uzależnienie? Skontaktuj się z ośrodkiem terapii uzależnień, by dowiedzieć się więcej.