Kobieta w Biznesie Manager na starcie

„Świat wartości młodych ludzi” – Aleksandra Pyrz

13 maja, 2010 0 komentarzy

Człowiek żyje w świecie wartości. Realizacja wartości determinuje nasze człowieczeństwo, jest niezbędnym elementem naszego rozwoju. Człowieka o dojrzałej, zdrowej osobowości charakteryzują działania oraz podejmowanie decyzji świadczących o jego dążeniu do osiągania powszechnie pożądanych przedmiotów o charakterze symbolicznym, czyli wartości.

Priorytety ludzkich dążeń są różnorodne, a ich hierarchie wartości mogą być całkiem unikalne. Nie ulega wątpliwości, że decyzja o podjęciu studiów jest działaniem ukierunkowanym na realizację ogólnospołecznych wartości. Droga do „dyplomu” nie jest jednak drogą prostą, istnieje na niej wiele przeszkód, które powodują, że trzymany w ręku dyplom, może mieć wartość zaledwie symboliczną, co oznacza porażkę wartości, którą reprezentuje. Kryzys wartości to kryzys człowieczeństwa, którego cechami podstawowymi jest spadek autorytetów, wzrost możliwości samorealizacji przy jednoczesnym braku pewności, że podejmowane działania zapewniają sukces zawodowy.

Wartość – jak ją rozumieć

Słowo wartość jest obecnie bardzo często używane i wywołuje wiele kontrowersji. Życie człowieka jest procesem realizowania wartości. Człowiek jako osoba wolna dokonuje wyboru wartości, czyli tego, co uważamy za ważne, cenne dla jednostki i społeczeństwa, co jest godne wysiłku, poświęcenia, co stanowi cel dążeń ludzkich. Człowiek bezustannie dokonuje wartościowania, dostrzega, poznaje, ocenia i realizuje wybrane wartości. Wartość można rozważać jako zjawisko wyboru celu, dążeń oraz ustosunkowanie się do tego celu. W świecie mamy do czynienia z wartościami prezentowanymi przez kogoś lub przez coś. Wybierając daną wartość człowiek przypisuje ją komuś lub czemuś i w oparciu o nią wybiera. Ludzie są skłonni prawie wszystko wartościować niezależnie od posiadanej wiedzy o przedmiocie wartościowania. Człowiek dokonuje podziału na rzeczy złe lub dobre, na przyjemne lub nieprzyjemne w odniesieniu prawie do wszystkiego: ludzi, ich uczynków, wyglądu, ukrytych cech, przejawianych zachowań, niewerbalnych sytuacji, idei i poglądów. Można wyróżnić podział na wartości instrumentalne, czyli podstawowe i ostateczne, czyli wyższe. Można też doszukiwać się podziału na wartości ogólne np.: wartości religijne, życie rodzinne, sukcesy zawodowe, dobrobyt materialny, uznanie społeczne, osiągnięcia naukowe, szlachetność osobista, uznanie społeczne, dobra kultury i sztuki oraz wartości ważne w życiu rodzinnym np.: dobre wychowanie dzieci, dojrzała miłość, szczerość i zaufanie, umiejętność przebaczania, wierność, ojcostwo i macierzyństwo, serdeczność i czułość.

Niezaprzeczalne wartości studentów

Studenci jako młodzi ludzie, stają przed problemem wyboru, które wartości traktować jako pierwszoplanowe: wartości konsumpcyjne, materialne czy wartości moralne. Zapytałam kilku studentów z Uniwersytetu Warszawskiego, co dla nich stanowi niezaprzeczalną wartość. Przyznali, że życie codzienne dostarcza dowodów, że dla młodych ludzi niezaprzeczalną wartość stanowią potrzeby szacunku, uznania, akceptacji oraz własnej wartości. Człowiek jest uwikłany w sieć wartości, wybór jednej z nich pociąga za sobą konieczność wyboru następnej. Bez wątpienia dla współczesnych ludzi najważniejsze wartości to: miłość, szczęście rodzinne, zdobywanie ludzkiego zaufania i przyjaciół, praca, poczucie bycia przydatnym, wykształcenie i dążenie do wiedzy. Wartości stanowiące ostateczny cel życia to: rodzina, religia i byt w znaczeniu egzystencji.

Załamanie się wartości?

Współczesne analizy i badania życia społeczeństw wskazują na załamanie się porządku wartości ludzkich w życiu. W świecie, w którym więcej znaczy „być” niż „mieć”, w którym podstawową wartością staje się pieniądz i dobra materialne, trudno jest żyć z własnymi wartościami. We współczesnym świecie, w którym istnieje mnóstwo sprzecznych ze sobą idei i światopoglądów, młodzi ludzie szczególnie potrzebują wartości, aby życie ich i innych ludzi nie straciło ludzkiego charakteru. Studenci potrzebują wartości dla swojego zdrowego rozwoju, normalnego, prawidłowego funkcjonowania w życiu dorosłym, a nawet dla dawania sobie rady z problemami dnia codziennego.

Różnice w pokoleniach:

Rodzice cenią wiarę, wiedzę, uczciwość, zdrowie, bezpieczeństwo. Z całą pewnością można stwierdzić, że świat dzieci i rodziców to dwie odrębne rzeczywistości. Spadek zaufania do starszego pokolenia, tradycyjnych instytucji spowodował, że obecnie młodym ludziom brakuje autorytetów, które wprowadziłyby w ich życie ład moralny i pewien porządek w chaosie wartości. Od kilkunastu lat niewątpliwie obserwujemy proces przewartościowania autorytetów i zmianę dotychczasowych kierunków czy miejsc ich poszukiwania. Obecnie młodzi ludzie w swoich wyborach często kierują się modą i tym, co proponują media, a nie dostrzegają autorytetów blisko siebie, w swoim otoczeniu. Rodzice nie są już autorytetami. Młodzi ludzie inaczej niż ich rodzice spędzają czas wolny. Jednakże takie formy spędzania wolnego czasu, jak zajęcia na siłowni, pływanie, kursy tańca są modne. Są one wartościami ze względu na to, że rozwijają sprawność fizyczną i wypełniają wolny czas. W systemie wartości studentów na czoło wybija się uzyskanie wyższego od posiadanego obecnie wykształcenia, na drugim miejscu odwzajemniona miłość i szczęśliwe życie rodzinne, na trzecim wykonywanie interesującej pracy. Istotne miejsce zajmuje także pragnienie podróżowania, zwiedzania świata. Te wartości wyznaczają sposób spędzania wolnego czasu. W aspiracjach z zakresu czasu wolnego dominuje przede wszystkim pragnienie posiadania dużej ilości czasu wolnego.

Dominacja uczestnictwa w kulturze:

Wśród młodzieży dominują zachowania związane z uczestnictwem w kulturze w formie odbioru programów środków masowego przekazu. Najpowszechniejszym zachowaniem zarówno w dni powszednie, jak i w niedzielę – jest oglądanie telewizji. Oglądamy programy kilka razy w tygodniu lub codziennie. Młodzi ludzie oglądają przede wszystkim programy z bloku rozrywkowego, czyli wszelkiego rodzaju teleturnieje, talk showy i oczywiście filmy. Równie popularne jak oglądanie TV jest słuchanie muzyki. Podobnie jak oglądanie TV, słuchanie radia stało się codziennym nawykiem, z tym, że wymaga ono mniejszego zaangażowania i uwagi, wskutek czego odbywa się to niejednokrotnie w toku wykonywania innych czynności.

Może warto się zastanowić, jaką drogę wybrać, aby później nie rozpaczać. Oczywiście pieniądze są w pewnym stopniu niezbędne do życia, bo umożliwiają stworzenie godnych warunków egzystencji. Jednak nie powinny nam przesłonić wszystkiego. Jest jeszcze miłość, przyjaźń, poczucie szczęścia, które mają nikły związek z pieniędzmi. Ludziom wydaje się, że sukces to ogromna góra pieniędzy, luksusowe samochody i wszystko, co pokazują w telewizji na filmach. Dla mnie sukces życiowy jest sumą sukcesów, które osiągamy każdego dnia.

Autorka: Aleksandra Pyrz

Zapraszamy również na wrześniowe spotkanie poświęcone wartościom: Wartości w życiu osobistym i w pracy zawodowej
Termin: 11.09
Kto: Joanna Heidtman, Ks. Adam Ołdak
Gdzie: Akademia Leona Koźmińskiego

Szczegóły wkrótce.