Aktualności

Zasada wzajemności – prezentowe savoir-vivre

Zasada wzajemności – prezentowe savoir-vivre

15 stycznia, 2010

Jedną z trzech fundamentalnych zasad etykiety towarzyskiej, biznesowej czy dyplomatycznej jest, obok procedencji i zasady prawej strony, zasada wzajemności. Jest to jedna z najstarszych reguł, obowiązujących wśród ludzi, a obecna jest we wszystkich kulturach na całym świecie. Jest jednocześnie zasadą najmocniejszą. Zgodnie z nią, rewanżujemy się za otrzymane prezenty i przysługi, a osoby, które tego nie czynią, odczuwają pewien dyskomfort i wstyd „życia z długiem”. Wewnętrzna potrzeba odwzajemnienia przysługi jest też najczęściej wykorzystywanym mechanizmem manipulacyjnym w relacjach społecznych.

Przede wszystkim wartość prezentu nie może być krępująca dla obdarowanego. Pamiętać należy, że jego wartość powinna zależeć od stopnia zażyłości. Zbyt drogi prezent, ofiarowany przez słabo znaną osobę, jest traktowany jako podejrzany i zamiast być dowodem szacunku i sympatii, będzie odebrany jako świadoma manipulacja.

Oczywiście, najtrudniej odpowiedzieć na pytanie, jaka wartość prezentu w etykiecie biznesowej, będzie miłym gestem, a jaka przekroczeniem granicy. W USA za taką przyjmuje się 25 $. W Polsce dyskusja, która miała miejsce w mediach, nadal nie przyniosła jasnej odpowiedzi. Z moich doświadczeń i rozmów wynika, że wartość 100 zł, uznawana jest za bezpieczną granicę. Nie mniej ważna od wartości jest odpowiedź, kiedy jest najlepszy moment na podarowanie prezentu. I tu nie ma prostej odpowiedzi, bo pojawiają się rozbieżności, związane z różnicami kulturowymi. W Europie i Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, zwyczajowo wręcza się prezent po podpisaniu umowy. W krajach dalekowschodnich, prezenty ofiarowuje się po każdym spotkaniu i do tego zwyczaju, przywiązuje się dużo większe znaczenie.

W obecnych czasach studiowanie i analizowanie różnic kulturowych, zwłaszcza w odniesieniu do Dalekiego Wschodu, ma znaczenie pierwszorzędne, bo według wszystkich ekonomistów, światowa ekspansja firm azjatyckich, stała się faktem. Nie pozostaje więc nic innego, jak poznać zwyczaje Dalekiego Wschodu.

Różnic pomiędzy poszczególnymi krajami w Azji jest wiele, ale pewne elementy są wspólne. Przykładowo, w większości krajów azjatyckich przed przyjęciem prezentu, należy 2-3 razy odmówić. Upominki przekazujemy i przyjmujemy dwoma rękami, samo opakowanie może być ważniejsze niż prezent. Wygodne z mojego punktu widzenia jest to, że prezent odpakowuje się po naszym wyjściu, co uwalnia was i partnerów od presji dziękowania i okazywania udawanego zachwytu. Podarowanie zegarka w Chinach jest niemile widziane, a w Wietnamie wręcz przeciwnie, jest jak najbardziej wskazane. Nie jest też niczym niestosownym zapytanie o jego wartość. Zatem nie powinno to dziwić w naszym kraju, gdzie pytanie o cenę zegarka jest faux pas, a pytanie o cenę samochodu jak najbardziej normalne, właściwe i czasami wręcz oczekiwane. W wielu krajach azjatyckich, przywiązuje się dużą wagę do symboliki kolorów. Nie należy pakować prezentów w biały, szary i czarny papier, nie dawać białych i żółtych kwiatów, a pożądane kolory to czerwony i złoty.

Autor: Anna Szubert